 |
| Mengen Pilavı / Mengen Pilaf - |
Ülkemiz genelinde yeşil doğası, ormanları, doğal güzellikleri, gölleri, dağları ve yaylaları ile Bolu yaylacılık alanında da önemli bir ilimizdir. Bolu Yaylaları Doğu Karadeniz'deki örneklerini aratmayacak nitelikte yeşil ormanlarla kaplı dağlar üzerinde, gür akarsuların geçtiği, yemyeşil verimli düzlüklerdir. Bolu'nun dört yanını kuşatan orman tabakası ve zengin bitki örtüsü, beraberinde çok çeşitli av hayvanlarının bulunmasını sağlar. Ormanlık alanlarda, ayı, vaşak, yaban domuzu, geyik, karaca, kurt, sansar, tilki, porsuk, tavşan, kokarca, gelincik, kunduz ve sincap gibi kara hayvanları ile keklik, üveyik, bıldırcın, çil, toy, turna, çulluk, güvercin gibi av kuşları ve atmaca, şahin, kartal gibi yırtıcı kuşlar sıklıkla görülmektedir.
Bolu, coğrafi konum olarak,çok sayıda tarım ürününün yetiştirilmesi ve hayvancılığın geliştirilmesine imkan tanımaktadır. Ülke nüfusunun hızla artması, birim alandan daha fazla ürün elde edilmesi ve daha fazla fiyatla ürünlerin değerlendirilmesi gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu realiteler tarım teknolojisinin yenileştirilmesi, üretim etkinliğinin ve gelirin yükseltilmesi , dolayısıyla yaşam koşullarının iyileştirilmesi gibi faaliyetlere itmektedir.
Bu yöresinde genellikle mutfak, yemek ve oturmak amacıyla kullanılmaktadır. Evlerin yapımında mutfağın geniş olmasına ayrıca özen gösterilmektedir. Köylerde hemen hemen her evin bahçesinde toprak veya tuğladan yapılmış fırın bulunmaktadır. Odun ateşinde fırında pişen hamurun veya yemeğin lezzeti oldukça farklıdır.
Bolu yöresinin tarihi ve turistik özelliklerinin yanı sıra yemekleri de oldukça zengindir. Özellikle Mengenli aşçılar dünyaca tanınmışlardır. Mengen'den yetişen aşçıların tarihi padişah mutfaklarına kadar dayanmaktadır. Atatürk'ün aşçısı da Mengenliydi. Günümüzde turistik tesislerin bir çoğunda Mengenli aşçılara rastlamak mümkündür. Aşçılık sanatı Mengen İlçesinin ata mesleğidir. Bu nedenle Mengen'de 1985 yılında Anadolu Aşcılık Meslek Lisesi açılmış ve bu sanatın bilimsel olarak geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Her yıl Eylül ayının ilk haftasında da Mengen'de Türkiye'nin tek "Aşçılık Festivali" düzenlenmekte ve yarışma, sergi, konser, panel, şov, spor karşılaşmaları gibi etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Özellikle her yıl değişik türde bir şov yemeği hazırlanmakta ve çok ilgi çekmektedir.
Bolu'da geleneksel beslenmenin temelini mısır unu ile bundan yapılan yiyeceklerden oluşur. Deniz ürünlerinin de beslenmede önemli yer tuttuğu Bolu, yurdumuzun en usta aşçılarını yetiştirmiştir.
Başlıca yöresel yemek isimleri ise şunlar: Kızılcık tarhanası çorbası (özellikle hastalara içirilir), patates, yayla, imaret, sütlü oğmaç, düğün, erişte, tarhana, nohutlu çorba, yoğurtlu ve bakla çorbası, orman kebabı, kedi batmaz, bakla çullaması, acı su bazlaması, mantar sote, ekmek aşı, çantıklı pide, kül çöreği, kaldırık dolması, paşa pilavı, kabak hoşafı, kabaklı gözleme, somun ekmeği- patatesli köy ekmeği, Mengen pilavı, Bolu beyi tatlısı,cevizli çörek, et yemeği, çoş hoşafı, palize, Kıbrıscık pilavı, saray helvası, Mudurnu baklavası, kaşık sapı, uğut tatlısı, kaşık atmaç, cevizli erişte, keşli aş, kara kabak tatlısı, katık, höşmerim, güveç, karavul şerbeti, elma ve erik marmelatı, bakla çullaması...
Başlıca yöresel yemek isimleri ise şunlar: Kızılcık tarhanası çorbası (özellikle hastalara içirilir), patates, yayla, imaret, sütlü oğmaç, düğün, erişte, tarhana, nohutlu çorba, yoğurtlu ve bakla çorbası, orman kebabı, kedi batmaz, bakla çullaması, acı su bazlaması, mantar sote, ekmek aşı, çantıklı pide, kül çöreği, kaldırık dolması, paşa pilavı, kabak hoşafı, kabaklı gözleme, somun ekmeği- patatesli köy ekmeği, Mengen pilavı, Bolu beyi tatlısı,cevizli çörek, et yemeği, çoş hoşafı, palize, Kıbrıscık pilavı, saray helvası, Mudurnu baklavası, kaşık sapı, uğut tatlısı, kaşık atmaç, cevizli erişte, keşli aş, kara kabak tatlısı, katık, höşmerim, güveç, karavul şerbeti, elma ve erik marmelatı, bakla çullaması...
Bolu Yöresel Yemekler
Üzümlü Kabak Hoşafı
Tatlı kabak soyulur, kare kare doğranır. Kuru üzüm bir başka kapta yıkanıp pişirilir. Kabaklar kaynar suya atılır, üstüne şeker ekilir. Kaynayınca kapatılır.
Müşür Hoşafı
İlk baharda bahçelerde yetişen gavur mancarı denilen bir otla pişirilir. Her derde devadır.
Coş
Pancarlar temizlenir kabukları ile iyice pişirilir. 3-4 saat kaynadıktan sonra kabukları soyulur, çok küçük parçalara ayrılır, ekşi olsun diye içine pestil veya erik kurusu (buruş) katılarak su ilave edilir. 1-2 saat pişirilir. Soğuyunca kış günlerinde özellikle makarna, pilavla servis yapılır.
Katık – Keş
Kaynamış yağlı sütten yoğurt çalınır. Yoğurt bir bez torbaya konulup ağaca asılır bir süre süzdürülür. Daha sonra tuzla yoğrularak özleştirilir. Biraz çörek otu koyulur, yuvarlak şekil verilerek yaylada gölgede kurutulur.
Su Böreği
Unun içine 3-4 yumurta kırılır, tuz ve su ile yoğrulur. Ufak ufak pazıları kalınca yazılır. Kare kare kesip kaynamış tuzlu suyun içine atılır. Hemen sonra soğuk suya batırılır. Tepsiye döşeyip arasına yağ sürülür, yarıya geldiğinde katık – keş maydonozla yapılan iç dökülür. Ocakta pişirilir.
Gırma Börek
Yufkanın içine kaymak, patates, soğan, nane, maydanoz konulup yuvarlanır üzeri yağlanıp pişirilir.
Kabaklı Gözleme
Kat kat açılan gözlemelerin arasına kabak ve şeker kavrulup sürülür ve üstüne döşenir, üzeri yağlanıp kalbura bastırılır. Şekil verdikten sonra pişirilir, kaymakla yenir.
Küllü Çörek (Kömme)
Un, tuz, karbonat yoğrulur. Ekmek gibi yapılıp külün içine gömülür. Kabarınca piştiği anlaşılır. Özelliği ocakta az ateşli külde pişirilmesidir.
Sakız Bakla Çorbası
Bir tencerede kaynayan suyun içine ufak bir soğan çırpılır. Baklalar kırılıp yıkandıktan sonra tencereye atılır, pişirilir. İçine un, yoğurt, bir yumurta, tuz karıştırılır. İyice piştikten sonra yağ kızdırılıp dökülür.
Ovmaç Çorbası
Yağ, soğan, kıyma, salça kavrulur üzerine su koyulur kaynatılır. İçine diğer tarafta hazırlanan yumurta ve un karışımı avuç içinde parçalanıp tencereye atılır. Pişmesine yakın maydanoz koyulur.
Yayla Çorbası
Bir tencerede tuzlu su kaynatılır. Ayıklanmış pirinç suyun içine atılır. Başka bir tencerede pişirilmiş nohut ilave edilir. Ayrıca tabakta bir bardak un, iki kaşık yoğurt, bir yumurta karıştırılıp çorbanın içine katılır. Piştikten sonra tereyağı kızartılıp üzerine dökülür.
Kaşık Sapı
Un, tuz, su, bir yumurta hamur yapılır. Büyükçe bir yufka açılır. Küçük kareler şeklinde kesilir ve iki ucu birbirine yapıştırılır. Kaynamış suyun içine bir tencereye pişirildikten sonra süzülür. Tepsiye alınır. Üzerine keş ceviz tereyağı kızdırılıp dökülür.
Palize
Nişasta suyun içine karıştırılır. Şeker ile birlikte kısa bir süre pişirilir. Muhallebiden farkı sütsüz olmasıdır.
Mantar Yemeği
Yörede tespit edilen mantar türleri oldukça fazladır. Mantarlar soğan, maydanoz ve tereyağ’la pişirilir. Yörede en çok görülen çeşitler Akkulak, Karakulak, Et kulağı, Malgadun, Cincile, Gövenek, Sütliyen, Gelincik, Kedi tırnağı, Obalan, Kanlıca, Söbelen, Saçaklı dır.
Paşa Pilavı
Haşlanmış patatesin kabukları soyulup doğranır. İçine bir iki tane haşlanmış yumurta, soğan, maydanoz, baharat, yağ, limon koyulup karıştırılır.
Kedi Batmaz
Yemek niyetine yenilen tatlılardandır. Tencerede tuzlu su kaynatılır. İçine küçük hamur parçaları atılıp pişirilir, suyu süzülünce üzerine tereyağı eritilir, ceviz ve pekmez dökülerek yenilir.
Saray Helvası (Depme Helva)
Un yağda kavrularak miyale haline getirilir. Şeker suda kaynatılır. Daha sonra elde çekiştirilerek liflenmesi sağlanır. Biraz dinlendikten sonra tepsiye tepilir. Un ve şeker iyice karıştırılarak yedirilmelidir. Tepsiye tepilen tatlı baklava gibi kesilerek servis yapılır. Kış gecelerinde insanların birikme dedikleri sohbet toplantılarında yapılan bir tatlıdır.
Fındık Şekeri
Dağ fındığı çevirme ile kaplanır. Çevirme şekerin eritildikten sonra mermerin üzerine dökülüp karıştırılarak beyazlanması şeklinde elde edilir. Kazanda bu malzemenin içine atılan fındıklar çevrile çevrile beyaz renkli fındık şekeri haline getirilir.
Bolu Mengen Mutfağı
Cincile böreği
Kendine öz kokusuyla sadece bahar aylarında bolunun dağlarında bulunan cincile mantarı açma hamurla yapılıp kömür ateşinde pişirilen börek eşsiz bir lezzettir. Cincile Böreği, Mengen yöresine ait bir yemeğimiz. Adını içine konulan cincile mantarından alan börek, yörenin oldukça meşhur hamur işlerinden biri.
Mengen Pilavı
Haşlanmış pirinçler tuzlu suda bekletildikten sonra tencerede yağ, soğan ve et kızdırılır. Biraz su ile pişirildikten sonra pirinç, şeker, tuz, biber ilave edilir. Piştikten sonra üzerine tekrar yağ gezdirilip, kekik , dereotu ve ceviz ile tatlandırılır.
Abant kebabı
Kızartılmış sebzelerin kavrulmuş kuşbaşı etle buluşturulup, yufkalrın içerisine doldurularak fırında pişirilir. Fırından çıkıp ,ilk sıcağı geçince, servis tabağına alınır, üzerine süzülen etli için suyu gezdirilir. Maydanoz yapraklarıyla süslenerek, sıcak olarak servis yapılır.
Patates çorbası
Küp küp doğranmış haşlanmış patatesler, yumurta, un ve yoğurtla yapılan terbiyeyle birleştirilerek pişirilir. Tavada eritilen tereyağı içine domates ve taze nane eşliğinde servis yapılır.
Çoban kavurma (Bolu)
Küçük parçalar halinde doğranan et, margarinle kavrulur. Domatesler doğranarak ilave edilir tekrar kavrulur. Daha sonra doğranan biberler etin üzerine konur. Biraz daha kavrulduktan sonra üzerine kekik serpilir ve servis yapılır.
Katık Keş
Kaynamış yağlı sütten yoğurt çalınır. Yoğurt bir bez torbaya konulup ağaca asılır bir süre süzdürülür. Daha sonra tuzla yoğrularak özleştirilir. Daha sonra üzerine büyük bir taş koyularak suyunun tamamen süzülmesi sağlanır.Biraz çörek otu koyulur, yuvarlak şekil verilerek yaylada gölgede kurutulur.
Keşli Cevizle Erişte Makarna
Bolu Köylerinde kadınların imece usulü tek tek hamur açarak yaptığı yufkalar erişte makarna şeklinde kesilir ve güneşte kurutulur.Kurutulan Erişte makarnalar suda haşlanır. Diğer taraftan da keş rendelenir. Tavaya tereyağı eritilmek üzere koyulur. Eriyen tereyağının içine keşin yarısı ve cevizin yarısı koyup kızartılır.Bu koku bütün mutfağınızı sarar ve artık sabırsızlık içinde yemek zamanı beklenir. Eriştenin aralarına kalan cevizi ve keş serpiştirilir. Üzerine kızarmış tereyağlı ceviz ve karışımı dökülür.Daha sonrada sıcak sıcak servis edilir.
_________________________________
Kendine öz kokusuyla sadece bahar aylarında bolunun dağlarında bulunan cincile mantarı açma hamurla yapılıp kömür ateşinde pişirilen börek eşsiz bir lezzettir. Cincile Böreği, Mengen yöresine ait bir yemeğimiz. Adını içine konulan cincile mantarından alan börek, yörenin oldukça meşhur hamur işlerinden biri.
Mengen Pilavı
Haşlanmış pirinçler tuzlu suda bekletildikten sonra tencerede yağ, soğan ve et kızdırılır. Biraz su ile pişirildikten sonra pirinç, şeker, tuz, biber ilave edilir. Piştikten sonra üzerine tekrar yağ gezdirilip, kekik , dereotu ve ceviz ile tatlandırılır.
Abant kebabı
Kızartılmış sebzelerin kavrulmuş kuşbaşı etle buluşturulup, yufkalrın içerisine doldurularak fırında pişirilir. Fırından çıkıp ,ilk sıcağı geçince, servis tabağına alınır, üzerine süzülen etli için suyu gezdirilir. Maydanoz yapraklarıyla süslenerek, sıcak olarak servis yapılır.
Patates çorbası
Küp küp doğranmış haşlanmış patatesler, yumurta, un ve yoğurtla yapılan terbiyeyle birleştirilerek pişirilir. Tavada eritilen tereyağı içine domates ve taze nane eşliğinde servis yapılır.
Çoban kavurma (Bolu)
Küçük parçalar halinde doğranan et, margarinle kavrulur. Domatesler doğranarak ilave edilir tekrar kavrulur. Daha sonra doğranan biberler etin üzerine konur. Biraz daha kavrulduktan sonra üzerine kekik serpilir ve servis yapılır.
Katık Keş
Kaynamış yağlı sütten yoğurt çalınır. Yoğurt bir bez torbaya konulup ağaca asılır bir süre süzdürülür. Daha sonra tuzla yoğrularak özleştirilir. Daha sonra üzerine büyük bir taş koyularak suyunun tamamen süzülmesi sağlanır.Biraz çörek otu koyulur, yuvarlak şekil verilerek yaylada gölgede kurutulur.
Keşli Cevizle Erişte Makarna
Bolu Köylerinde kadınların imece usulü tek tek hamur açarak yaptığı yufkalar erişte makarna şeklinde kesilir ve güneşte kurutulur.Kurutulan Erişte makarnalar suda haşlanır. Diğer taraftan da keş rendelenir. Tavaya tereyağı eritilmek üzere koyulur. Eriyen tereyağının içine keşin yarısı ve cevizin yarısı koyup kızartılır.Bu koku bütün mutfağınızı sarar ve artık sabırsızlık içinde yemek zamanı beklenir. Eriştenin aralarına kalan cevizi ve keş serpiştirilir. Üzerine kızarmış tereyağlı ceviz ve karışımı dökülür.Daha sonrada sıcak sıcak servis edilir.
_________________________________
Bolu Cuisine
_________________________________This is an attractive forested mountain district centred on the city of Bolu, which has a long history.
There is plenty of forest but little agricultural land. There is some garden produce and dairy production including good cheeses and cream, most of this is consumed or sold locally, especially as Bolu has a large passing trade: Bolu Mountain is the major topographical obstacle on the Istanbul-Ankara highway, and until 2007, when the Bolu Mountain Tunnel is being opened, most travellers stop here for food and refreshment. Bolu has a long tradition of high quality cuisine. Annual cookery competitions are held in Mengen.
The first Turkish-born cooks employed in Topkapı Palace were recruited as camp cooks in the mountain region of Bolu, in northwestern Anatolia, where the sultans went hunting. It became the tradition that every boy of Bolu left at the age of 13 to work in the palace kitchen or in the houses of the nobles in Istanbul.
In Bolu, kitchens aren’t just the places where food is made—they are used also for dining and sitting. A kitchen has a door to the garden; there are earthen or brick ovens in the garden where foods and bread are cooked. At a glance, pastries and meat dishes take the spotlight in the local cuisine, owing to the climate.
Foremost local dishes can be listed as follows: cornelian cherry “tarhana” soup (served especially to the ill); potato, yogurt and rice, “imaret” (soup kitchen), “oğmaç” with milk, wedding, noodle, “tarhana,” chickpea, yogurt, and broad bean soup; stewed “forest” kebab, goose liver, broad bean pie, soda flatbread, mushroom sauté, pumpkin “gözleme” (crepe), rustic potato bread, Mengen pilaf, the “Bolu bey” dessert, sweet roll with walnut, stewed meat, beet compote, “palize” pudding, “Kıbrıscık” pilaf, palace halvah, Mudurnu baklava, “kaşık sapı,” a dessert based on sprouted wheat called “uğut, “kaşık atmaç,” noodles with walnut, strained yogurt cheese dish, black squash dessert, “katık,” the dessert “höşmerim,” crockpot stew, “karavul” sherbet, apple and plum marmalade….
Kara Deniz Mutfağı / Black Sea Cuisine
Kaynak
İl kültür ve Turizm
Anadolu Jet
_________________________________
_________________________________
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder