Adıyaman Mutfağı / Adiyaman Cuisine

Kaburga /Ribs

Adıyaman, mutfağı yemek çeşitleri bakımından çevre illerle benzerlik göstermekle beraber; gerek yemeklerin adı ve gerekse de yapılış şekli ve tadı bakımından kendine has zengin bir yapıya sahiptir. Yemeklerin temelini et, buğday ürünleri, bakliyat ve sebze oluşturur. Tat verici olarak bütün yemeklerde soğan, sarımsak, salça, pul biber, maydanoz, kuru nane ve diğer baharatlar kullanılmaktadır. Güneyanadolu Bölgesi mutfak kültürü özellikleri taşıyan Adıyaman mutfağında yemeklerin yanında değişik salatalar da yenir. Adıyaman yemeklerinin kendine özgü damak tadı vardır. Lezzete önem verilir.

Bulgur Pilavı                                                       Bostana

Çorbalar
Meyir Çorbası,  Alaca Çorbası,  Malhıta Çorbası,  Tarhana Çorbası ,  Mercimek Çorbası,  Yoğurtlu Çorba,  Un Çorbası, Dövme Çorbası,  Pıtpıtı Çorbası

Sebze Yemekleri
Adıyaman Tavası,  Parmak Kebap, Dolma-Sarma, Yeşil Fasulye Sulusu, Dövmeç

Pilavlar
Karıştırmalı pilav,  Kavurmalı Pilav, Mercimekli pilav  (Bütünmercimekle yapılacak),  Şahreli (şehriyeli) pilav,  Tavuklu pilav,  Meyhane pilavı, Domatesli pilav, Ciğerli pilav

Köfteler
Kavurmalı sıcak köfte,  Kel köfte,  Yarpızlı (Yarpuzlu) köfte,  Ekşili köfte

Pideler
 Kavurmalı hıtap,  Ot hitabı ( körnıen, nanecük, haldar v.s),  Peynirli ekmek,  Tava kılloru,  Semsek,  Besmet (Peksimet),  Bazlama,  Taplama,  Katmer, Mancalar (Salatalar),  Yarpız (Yarpuz) mancası,  Pirpirim salatası,  Patates salatası

Cacıklar
Pirpirim cacığı,  Kabak cacığı,  Marul cacığı,  Yarpız (Yarpuz ) cacığı,

Tatlılar
Tene helvası,  Top helvası,  Nişe bulamacı,  Şilik,  Heside,  Aşure,  Kesme,  Peynirli irmik helvası,  Kaşık tatlısı,  Burma Tatlısı

Adiyaman  Cuisine

Kiremitte Isıtılmış Patlıcan Ezme ( Serpilmiş Kıyma ile ) / Eggplant Puree 

Almost all the foods in Adıyaman and made by hand and there are no zeytinyağlı (olive-oil) dishes. Several dishes take a considerable amount of time and effort to make. Some such dishes include stuffed köfte in a tart sauce, stuffed ribs, etc.

There is a notable preponderance of dishes made with bulgur and sümüt (dried bread rounds). Just as in many other parts of Anatolia, foods based on wheat and wheat products dominate the cooking of Adıyaman as well.

Kaburga /Ribs                                                Lahana Turşu / Red Cabbage Pickle

The various types of köfte made with sümüt add considerable variety to the cuisine of Adıyaman. The use of various wheat products such as hulled wheat and cracked wheat have given rise to new dishes. For example, dolmalı köfte (stuffed köfte) is generally made from cracked wheat. Tarhana (a product made from various forms of wheat mixed with yogurt or sour milk and dried) is made from hulled wheat. Dishes made with wild herbs and hıtaplar made from these herbs have a special place in the cuisine. 

In Adıyaman, the raw materials used in the kitchen such as butter, bulgur, sümüt, rice, dry beans, chickpeas, lentils etc. are bought in bulk and stored. Special attention is given to the quality of these items when they are being bought. Special attention is also given to the preparation of dried vegetables as they are used in the making of winter dolma.

Types of Foods

Soups (Çorba)
 Gara Şora, Malhıta, Davutpaşa Çorbası, Tarhana, Mercimek Çorbası, Un Çorbası, Yayla Çorbası (Yayla – mountain meadows), Meyir, Ayranlı Şora (Dövme Çorbası), Ayran Soup (Hulled Wheat Soup), Erişte Çorbası,

Vegetable Dishes
Karniyarık, Tava (Güveç), Parmak Kebabı

Meat Dishes
 Kızartma, Kaburga(Ribs)

Dishes Made with Legumes and Grain Products
At the top of the list of such dishes come navy beans and chickpeas yahni, cooked with tomatoes. Pilafs made from bulgur and sümüt, as well as köfte, are some dishes made from wheat, and hold an especially important place in Adıyaman cooking.

Pilafs
Meyhane Pilavı (“Tavern” Pilaf), Karıştırmalı Pilav (Mixed pilaf), Mercimekli Pilav (Lentil Pilaf)

In addition to these, other pilafs such as pilaf with tomatoes, tomato paste and şakalaş (tevlevi) pilaf are made.

Köfte (Meatballs, Croquettes)
Mercimekli Köfte (Lentil Köfte), Kavurmalı Köfte, Dolmalı Köfte,
İçi Kıymalı, çullu köfte, yapıştırma, basma köfte, köfte with a tart sauce, and köfte with eggplant, are important dishes in the local cuisine.

Dishes Made from Wild Herbs
Wild herbs are generally sautéed, made into a hitap, or mixed with yogurt.
Ebem kömeci (Ebe gümeci, mallow) and Pipirim (Purslane) are either sautéed or made into a hitap. Wild mint is used in salads and with yogurt, other wild herbs are also made into a hitap.

Wild Game Dishes
The main wild game animal is rabbit. After they are cleaned, they are dipped into warm water to drain all the blood out. The rabbits are then simmered. The broth is used for making bulgur pilaf, and the meat is separated from the bones and fried or arranged over the pilaf.

Other wild game such as partridge, grouse, dove, pigeon, thrush, and local birds known as palıt and kıjığı are hunted. Çiğköfte (raw köfte, made with bulgur and meat) are made from the meat of pigeon and partridge. These birds are also fried and served with pilaf.

Fowl
Fowl such as turkeys and chickens are boiled, their broth used to make pilaf and the meat is roasted and served over the pilaf. They are also stuffed and roasted.

Baked Goods
Adıyaman’da özellikle yabani otlardan veya kıyma etten faydalanılarak veya çökelek kullanılarak hitap yapılmaktadır. Hıtap taplamanın içerisine iç malzeme koyularak da yapılır ve sacda pişirilir.

The thin folded pancake known generally as gözleme in the rest of Turkey is known as katemeri in Adıyaman. This is filled with butter and sugar. Semsek, “plate bread” and peksimet (bread cooked hard for storage) are among the other breads baked in Adıyaman.

Desserts
 Milk-based Desserts
 Peynirli Helva (Cheese Halvah)
 Another dessert made with milk is sütlaç, rice pudding.

Flour-based Desserts
 Kırma, Sac Tatlısı (Şillik), Topak Helvası, Nişevle, Tane Helvası (Grain halvah)

Other sweets, known as bastık kızartması and Laz böreği are also made.

Güney Doğu Anadolu Mutfağı -  Southeast Anatolian Cuisine
Kaynak : TGD
             İl Kültür ve Turizm
             Anadolu Jet : Siirt Yemekleri - Diyarbakır Delicacies
             Turkish Cuisine