Giresun Mutfağı / Giresun Cuisine

Giresun, kuzey sahillerimizde yeşil ile mavinin kucaklaştığı çok eskiden yaşayan Amazonlar’ın yerleştiği bir kiraz ve fındık diyarıdır denilmektedir. Şehrin nerede kurulduğu ve kimler tarafından iskan edildiği konusu tartışmalıdır. Bu tereddüt M.Ö. 350 yıllarına ait kaynaklarda da yer almaktadır. Coğrafyacı Strabon, Farnakia dediği şehrin; bugünkü Giresun kentinin olduğu yerde kurulduğu üzerinde durmuştur. Romalı idareci Arrien Farnakia´nın eski adının Kerasus olduğunu belirtmiş ve buranın Sinoplular tarafından kurulduğunu yazmıştır.

Şehir hakkında Roma, Bizans ve Rum Pontus İmparatorluğu dönemine ait tatminkar bilgiler yoktur.

Eski Anadolu tarihi araştırmalarında, şehir ve kasaba tarihlerinde dil incelemeleri sonucunda, bu bölgede M.Ö. 2000´li yıllardan beri Türk varlığının mevcut olduğu anlaşılmıştır.

Her yörenin kendine has mutfağı olduğu gibi Giresun'un da kendine özgü çok değişik ve lezzetli yemekleri vardır. Zengin Giresun mutfağından çıkıp Türkiye genelinde benimsenmiş yemekleri bulunmaktadır. Bununla ilgili valilikçe yöresel yemeklerin tescillenmesi konusunda çalışma yapılmaktadır. Giresun yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa , tazeliğe ve güzelliğe sahiptir.Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan Karalahana, Isırgan, Pezik, Madımak, Galdirik, Mantar, Sakarca, Çileklik, Mendek, Merulcan, Marul, Maydanoz... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan malzemelerdir.

Bunların yanında mutfaklarda, kilerlerde ve serentilerde saklanarak yerine göre kullanılan malzemelerde mevcuttur. Bu malzemeler şunlardır :

Kuruluklar

Fırın Fasulyesi, Fırın Darısı ve unları, Soğan, Sarımsak ve Tahıllar, Yufka, Kadayıf, Patates.

Pekmezler

Taflan Pekmezi, Üzüm Pekmezi, Armut, Elma Pekmezi, Töngel (Döngel-Muşmula) Pekmezi.

Reçeller

İncir, Üzüm, Kiraz, Ayva, Vişne, Kızılcık, Şeftali, Elma Reçeli.

Turşular

Fasulye, Salatalık, Yeşil Domates, Biber, Beyaz Lahana Turşusu.

Tuzlular

Fasulye, Mantar, Yeşil Domates, Hamsi Tuzlusu.

Salçalar

Biber, Domates Salçası.

Baharatlar

Karabiber, Kırmızı Biber, Nane, Anuk, Kekik, Reyhan.

Fındık / Nuts

Çerezler

Fındık, Ceviz, Kestane, Pestil, Çedene, Pıtlak (Patlamış) Mısırı, Dut Kurusu ve Kuru Üzüm

Sıcak içecekler

Çay, Ihlamur, Nane, Kekik, Kuşburnu, Papatya.

Kiraz, adını aldığı şehir Giresun’da oldukça önemli bir meyvedir ve rengi bilinenin aksine sarıdır.

Yörenin en önemli sebzesi olan Karalahanadan değişik yemekler yapılmaktadır. Bunun yanında mısın unundan da yemekler yapılır. Tabii ki Karadeniz denilince aklımıza ilk gelen hamsi, Giresun Karalahana Çorbası, dolması ve diblesi, ısırgan Püresi, Mısır Ekmeği, Fasulye Turşusu, Kiraz Tuzlaması, Pezik Mıhlaması. Ünlü Giresun Pidesi peynirli, kıymalı, karışık vb. çeşitleriyle Pazar sabahlarının vazgeçilmez alışkanlığıdır.

Karalahana Çorbası

Kara lahana, sahil kesiminde en çok tüketilen bir sebzedir. Çorbasına mısır unu, mısır yarması, fasulye katılarak yapılır.

Unnama

Kara Lahanadan yapılan bir çorba olup, lahana ince ince kıyılır, pişerken mısır unu katılır. Üzerine de treyağ ile iç yağ yakılır.

Döşeme

Kara Lahanadan yapılan koyu bir yemek türüdür, içine mısır yarması katılır.

Diple (Otduk)

Kara Lahana, Fasulye, Fiğ ucu gibi çeşitli sebzelerden yapılmaktadır.

Kabak Kabuğu Kavurması 

Kara kabağın kabuğundan yapılır. Bunun için özel kabaklar seçilir. Kabak kabuğu haşlandıktan sora suyu süzülerek, soğan ve fasulye ile kavrularak yapılır.

Diken Ucu (menavcan)

Karadeniz de yetişen, asma şeklinde olan bir dikenin, ilk bahardaki yaprak sürümlerinden, Kavurma şeklinde yapılan bir yemek türüdür.

Sakaca

Fındık bahçesinde, ilk baharda yetişen bir ot türünden, kavrularak yapılan bir yemektir.

Siron

Yarı pişmiş yufkalardan yapılmaktadır. yufkalar rulo yapıldıktan sonra iki üç santim ara ile kesilip bir tepsiye, kesik kısımları üzerine dizilir. Üzerine yoğurt dökülür, sarımsaklı tereyağ eritilerek üzerine dökülür ve son olarak fırında hafif ısıtılır.

Haşıl

Fırında kurutulmuş mısırın yarmasından yapılır.

Hoşmak

Kuru fasulyeden yapılır. Muhallebi gibi koyu olur.

Isırgan

Hepimizin bildiği, dertlere deva olan ısırgan otunda yapılmaktadır. Dar gün yemeği dir. Yayla yolunda çok yapılır. yaylaya ilk çıkıldığına da çok yapılır. Çünkü o zamanlarda başka sebzeler bulunmaz.

Soğan Kızartması

Bildiğimiz yeşil soğanın yaprakları kızartılarak, üzerine yumurta kırılarak hazırlanır.

Fasulye Turşusu

Yeşil fasulyeden yapılan ve yörede en çok tüketilen turşudur.

Galdirik Turşusu

Galdirik denilen,yabanda yetişen sebzenin sapından yapılmaktadır. İlkbaharda yapılır.

Pazı Turşusu

Bildiğimiz pazının sapından yapılmaktadır.

Taflan ve Kiraz Tuzlusu

Taflan (Karayemiş) ve Kiraz, mevsimlerinde tuzlanarak küplere konurlar. Kış aylarında bu tuzlamalar soğan ile kavrularak yemek yapılırlar.

Mısır Ekmeği

Eskiden darı ekmeği denilirdi. Yörenin sofralarında olmazsa olmazlardandı eskiden, günümüzde çok tüketilmemektedir. Önceleri sac üstünde yapılıyordu. Son yıllarda kuzinenin fırınında tepside yapılmaktadır. Hamsi kızartmasını veya ısırgan yemeğinin yanında bir baş soğan ile öyle tatlı olur ki. Fırında kurutulan mısırdan yapılan ekmeği ise köy yortuna doğrayınca lezzetinden geçilmez.

Fındıklı Börek

Yörenin en çok yaptığı börek çeşidi olup, bol fındıklı ve tere yağlıdır.

Hamsi Buğlama

Hamsi balığında, kuzinenin fırınında yapılır.

Hamsi Izgara

Sahilde veya evin bahçesinde, ızgarada taze hamsiden yapılır.

Hamsi Kızartma

Özel tavalara, mısır ununa bulanan hamsiler, kendine özgü dizim şekli ile dizilirler, yine kendi kapakları ile el değmeden ters yüz edilerek pişirilir.

GÖRELE PİDESİ
Pide 85 yıllık bir geçmişe sahiptir. Karadeniz Pidesi başta tüm Karadeniz Bölgesinde yapıldığı gibi, yurt içi ve yurt dışında olmak üzere birçok yerde de yapılmaktadır. Ancak bu pide Görele'de bir başka yapılmaktadır. Görele'de yapılan pide Görele Pidesidir ve meşhurdur. Görele'de 'Görele Pidesi' yapan çok sayıda pide salonu vardır. Pidenin lezzetli olabilmesi fırının ısısından, pidenin servise sunulmasına kadar geçen sürede verilen emeğe bağlıdır. 

Malzemeler  
(6 kişilik) 700 ml su, 750 gr un, 1 tatlı kaşığı yaş maya, 1 çay kasığı şeker, 1 yemek kasığı tuz (kıymalı pide iç malzemeleri) 300 gr kıyma, 2-3 baş soğan, yeteri kadar tuz.

Kıymalı Pide
Tuz, un, seker ve yaş maya su içinde eritilir. İçersine azar azar un yedirilerek yoğrulur. Hamur kıvamına gelinceye kadar yoğrulduktan sonra, 30 dakika hamur dinlendirilir. Dinlendirilen hamur 200'er gr. olarak parçalanıp yumak haline getirilir. Yumak haline getirilen hamur daha kolay açılması için 15 dk. beklemeye alınır. Bekletilen hamur el yardımıyla kayık şeklinde 30-35 cm uzunluğunda 10-15 cm eninde açılır. Ayrı bir kapta kıymamız kavrulur ve içersine küp şeklinde şoğan eklenir. Tuzunu da attıktan sonra soğumaya bırakılır. Açılan hamur ortasına malzemelerden yeterince konur. Malzemenin dışında kalan hamurlar malzemenin üzerine doğru kıvrılıp iki kenarda birleştirilerek kapatılır. Üzerine yumurta sarısından çırparak yapılan bulamaç sürülür. 300 dereceli fırında pişirmeye bırakılır. 10-15 dk fırında kaldıktan sonra, çıkarılıp içersine tereyağı koyularak servis yapılır.

Peynirli Pide
Peynirli pidenin yapılışında hamur kıymalı pidedeki gibi hazırlanır. Su, un, yaş maya, seker, tuz, tüm pide çeşitleri için ortak malzemelerdir. Peynirli pidenin ise ana malzemesi 400 gr. köy peyniridir. Peynirli pidenin yapılışı, hamurun açılışı bakımından kıymalı pideden farklıdır. 200 gr. yumak halindeki hamur el yardımıyla 10 cm. yarı çapında bir daire biçiminde fakat kenarları kıvrılarak bir yuvarlak havuz oluşturulur. Kıvrılan kenarlara yumurta sarısı sürülüp içerisine daha önceden rendelenen köy peyniri koyulup fırına sürülür. 10-15 dk sonra fırından çıkarılıp servise sunulur.


"Kıymalı ve Peynirli Pidelerin " dışında, Kavurmalı, Sucuklu, Karışık, Kaşarlı, Kuşbaşılı pide çeşitleride mevcuttur. Bu çeşitlerin Yapılışları da Kıymalı pide yapılışına çok benzer. Kıyma yerine diğer malzemeler kullanılmaktadır.

_________________________________

Giresun Cuisine

_________________________________

İn the 2nd century BC, the Roman general Lucullus, who came to the ancient Cerasos, saw a delicious fruit here, and carried its trees back to his country. It was there then that the cherry (Kerasus) giving Giresun its name, spread all over the world.

Giresun is an agricultural region of great natural beauty, especially in the highlands. The lower areas near the Black Sea coast are Turkey's largest producer of hazelnuts

Some of the dishes peculiar to the city are corn soup (Mısır çorbası), cabbage soup (lahana çorbası), cabbge leaves stuffed with a meat fillig (Etli lahana sarması), black cabbage dish (karalahana yemeği or pancar yemeği), pilaf with anchovy (hamsili pilav), piaf with cabbage (dible), kaygana, kuymak (made of cheese, cornmeal and butter)

Just outside the harbor, is Giresun Island which also carries remains from the earliest times. The ruins of a temple, built by the Amazons to whom the island is said to have belonged, can be seen here in addition to a Byzantine Monastery.

Traveling along the road to Trabzon, the towns of Kesap, Espiye, Tirebolu, Akcaabat, Görele and Dereli stand, each having a charming atmosphere with their natural and historical beauties. A special event is the "Aksu Art and Culture Festival" for the interested ones, which is a yearly organization held every May. Plateaus have a special role in the tourist activities of the city, as they are suitable for outdoor sports such as camping, picnicking and mountaineering. Most famous plateaus which are also suitable for winter sports are; Kümbet, Kulakkaya, Sisdagi, Karaovacik, Bektas and Egribel.

 Karadeniz Mutfağı / Black Sea Cuisine 
Kaynak :

İl ve Kültür Turizm
Görele Belediyesi
Berfend BER

_________________________________

_________________________________