Bartın Mutfağı / Bartin Cuisine

Amasra Salatası  / Amasra Salad

Bartın ve çevresine ilk yerleşenler hakkında kesin bilgiler bulunmamakla beraber, yörenin ilk yerleşenlerinin yöreye M.Ö. 14. yüzyılda gelen Gaşkalar olduğu düşünülmektedir. Hitit İmparatorluğu’nun önemli bir güç haline gelmeye başlamasıyla beraber bölgedeki Gaşka hâkimiyeti sona ermiştir. Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra Lydialılar, Persler, Makedonyalılar, Bithynia Krallığı ve Romalılar yöreye hâkim olmuşlardır. Roma döneminde, Bartın’ın askeri ve ekonomik nedenlerden dolayı önem kazandığı bilinmektedir. Roma İmparatorluğu M.S. 395’te ikiye ayrıldığında yörenin Doğu Roma toprakları içerisinde kaldığı görülür. Bu dönemden sonra yörede Bizans etkinliğinin sürdüğü, 13. yüzyılda Türklerin Anadolu’ya gelmesinden sonra Bartın ve çevresinin Candaroğulları Beyliği’nin hâkimiyetine girdiği bilinmektedir.

Bartın Evleri

PARTHENİA''dan Bartın'a dönüşen adın kaynağı ''PARTHENİOS'' dur. Bartın Irmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde, Tanrıların Babası OKENAUS'un çocukları olan yüzlerce tanrıdan birisi ve ''Sular Tanrısı''dır.''Sular ilahı veya Muhteşem akan su'' anlamlarına gelir. Bir başka ...anlamı da''Genç Kızlar için koro türküleri'' veya tanrıça Athena'nın bir sıfatı olan ''Genç bakire''...

Bartın'ın mutfak geleneğini belirleyen unsurlar arasında, halkın hayata bakış tarzı, gelenek ve görenekleri, ortak karakter, pişirme teknikleri, iklim ve ekolojik dengelerin büyük payı vardır.

Çok çeşitli ve lezzetli Bartın yemekleri etli, sebzeli, sütlü, hamur işli ve zeytinyağlı yemekler ile pilav, çorba ve tatlı çeşitlerinden oluşur.

Dikkati çeken başka bir husus ise aynı türe ait yiyeceklerden pek çok çeşidin olmasıdır. Örneğin 10'dan fazla dolma ve pilav çeşidine rastlanır.

Bartın mutfağı ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda tespit edilen 100'den fazla yemek çeşidi yöre mutfağının zenginliğini açıkça ortaya koymaktadır. Ancak, kentleşme sürecinin beslenme kültürünü de değiştirdiği, geleneksel mutfağı hemen hemen unutulmaya yüz tuttuğu ve Bartın'a özgü olmasa da Karadeniz mutfağının tipik özelliklerini taşıyan bazı yemeklerin Bartın mutfağının da baş yemekleri olduğu söylenebilir.

Kabaklı Börek                                       Pirinçli Mantı

Bugün Bartın mutfağında geleneksel olarak hamur işi, sebze yemekleri ve balık, beslenmenin temel ürünlerini oluşturur. Özellikle, kışlık, yazlık yiyecek gibi ayrımlar ve çeşitler azalsa da geleneksel kış yemekleri için, yöre ürünlerinden yazdan hazırlanan kışlık erzaklar arasında kavurma, sucuk, bulgur, domates ve fasulye kurusu, erişte, kuru yufka, keşkek, tarhana, pekmez, reçel, turşu, marmelat ve komposto ile sebze konserveleri önemli yer tutar.

Bartın'ın en ünlü yemekleri ise Pirinçli Mantı, Çiğ Börek, Gartlaç, Çöven Ekmeği, Kırtıl, Halışka, Isbıt, Sütlü Armut, Pumpum Çorbası, Gelinteli olarak bilinir. Tabi ki Amasra ilçesinin " Amasra Salatası "

Amasra Salatası ülkemizde nam salmıştır. Hatta,Amasra Salatası, Amasra dışında,özellikle Ankara'da birçok lokantanın menü'sünde  aynı isimle yer almakta ve AMASRA BALIK-SALATA Lokantaları açılmaktadır.

Amasra Salatası  / Amasra Salad -

Amasra Salatası yöreye has bir sanatkar özeniyle hazırlanarak, çatal batırmaya kıyamayacağınız bir sanat eseri olarak size sunulur. Amasra'da ilk defa Canlı Balık Lokantasında yapımına başlanan Amasra Salatası her lokantada birbirine yakın görünüşte hazırlanarak sunulmaktadır. Ancak, Büyük Limanda Çeşm-i Cihan Lokantası ve Küçük Limanda; özellikle 1945 yılından beri hizmet veren ve ev yapımı turşu ilaveleriyle başlayıp salatayı geliştiren ; (rahmetle anıyoruz) Ayancıklı Mustafa Amcanın (Ayyıldız) oğlu, Celil Ayyıldız'ın yönetiminde işletilen Canlı Balık Lokantasında yaratılan harikayı görmek ve tatmak ayrı bir zevktir. Aslında Amasra Salatası çıktıktan sonra; Çoban Salatası gibi,sebze ağırlıklı diğer salata türleri de Amasra lokantalarından kalktı desek yeridir. Çünkü diğer salataların içinde bulunan malzemelerin tamamı Amasra Salatasında kullanılmakta ve aynı görsellik hiçbir salatada bulunmamaktadır.

Amasra Salatasında kullanılan malzemeler; Salatalık-domates-havuç-kuru ve yeşil soğan-marul-kırmızı lahana-yeşil biber-piyaz-maydanoz-çükündür-roka-tere-brokoli-semizotu-dereotu-nane-beyaz turp-haşlanmış veya fresh mısır-karışık turşu (içinde mutlaka lahana turşusu ve kırmızı şeker pancarı kökü turşusu olmalı)-limon-elma sirkesi (Yoksa mutlaka Kemal Kükrer Markalı üzüm sirkesi)-tuz-zeytinyağı.

BARTIN YÖRE YEMEKLERİ 

ÇORBALAR
PUMPUM ÇORBASI - UĞMAÇ ÇORBASI - UN ÇORBASI - TARHANA ÇORBASI - MISIRLI FASÜLYE ÇORBASI - KEŞKEK (AŞURE) ÇORBASI - SÜTLAÇ ÇORBASI (SÜTLÜ AŞ) 

YEMEKLER
HALIŞKA (MAMALİGA, MALAY) - PİRİNÇLİ MANTI - YUMURTALI ISPIT - YEDİ TÜRLÜ MANCAR YEMEĞİ - PAZI YEMEĞİ (BORANA) - BULGURLU MANCAR (KARA LAHANA)YEMEĞİ - YOĞURTLU KIRMIZI PANCAR YEMEĞİ - AYVALI ET YEMEĞİ - DİKEN UCU KAVURMASI - YUMURTALI TAZE SARIMSAK KAVURMASI - MAYDANOZ KÖFTESİ - PATATESLİ YER ELMASI - KAZ TİRİTİ - SEMİZ OTU YEMEĞİ - ÜZÜM YAPRAĞI YEMEĞİ

DOLMALAR
KARA LAHANA (MANCAR) DOLMASI -  PAZI DOLMASI - PIRASA DOLMASI 

Palamut / Bonito

BALIK YEMEKLERİ
KİREMİTTE PALAMUT -  CEVİZLİ HAMSİ

YÖRESEL HAMUR İŞLERİ VE TATLILAR
KABAK BURMASI (KABAKLI BÖREK) - KIRK KATLI BÖREK - GARTLAÇ (TAK EKMEĞİ) - SERME EKMEĞİ (BAZLAMA) - TEPSİ EKMEĞİ - SAC EKMEĞİ - TAVUKU KÖY BÖREĞİ - KABAK BURMASI (KABAKLI BÖREK) - KIRK KATLI BÖREK - GARTLAÇ (TAK EKMEĞİ) - SERME EKMEĞİ (BAZLAMA) - TEPSİ EKMEĞİ - SAC EKMEĞİ - TAVUKU KÖY BÖREĞİ

SALATALAR
AMASRA SALATASI

_________________________________

Bartın Cuisine

_________________________________

It's one of the newest provinces of Turkey. The history of the city dates back to 1200 BC, when Gasgas tribe inhabited in the environs. In the following years, the region had entered under the dominance of Hittites, Frigs, Kringens, Kokons , Enets, Kimmers, Lydians, Persians and Macedonians.

The historic progress of Bartin continues with the dominance of Roman Empire and Byzantine Empire and later with the dominance of Turkish Seljuks and Candarogullari State between 11th - 13th centuries AD. Bartin was conquered by the Ottoman sultan Yildirim Bayazit in 1392.

The wooden Bartin houses display the architectural characteristics of the art movements after the Tanzimat Fermani (Reforms Decree). Temperate Black Sea naval climate is experienced in Bartin. Summer seasons are hot while winter seasons are chilly, and lots of rain of course which gives all of its green vegetation of the region.

The building blocks of the local cuisine are made from wheat and corn flour. Ovmaç, kesme, pumpum, and öğre soup; hüpbülü beet dish, cimcük pasta, gırtıl, beddam mancar, vinegar bambam, çükündür mancar, tıntış, laylanga, hodan roast, flour gulu gulu, kirli ayşe, merdane dessert, and güccek are delicacies unique to the region.

Kara Deniz Mutfağı / Black Sea Cuisine 
Kaynak 
İl kültür ve Turizm
Amasrajimdo

Berfend BER

_________________________________

_________________________________